Mangerteni Panulise Aksara Jawa
A.
Aksara
Swara
Aksara swara iku aksara sing nglambangake huruf
vocal bebas . Ing basa jawa aksara swara iku ana 5 yaiku : a, i, e, u, o.
wondene wujude aksara swara yaiku :
A A I I U U
E E
O O
B.Titi wacana,
titi ukara, titi tembung, titi swara.
·
Titi
wacana
Titi
wacana yaiku peranganing ngelmu basa kang ngrembug bab makna, surasa, teges.
Kang karembug ing titi wacana yaiku sinonim, antonym, homonym, homofon,
homograf, hiponim
1.
Sinonim
(tembung nunggal misah)
Jeneng :
aran, asma, tetetnger
Omah;
griya, dalem, sudhun
2.
Antonym
( tembung kosok balen)
Gedhe-
cilik, adhoh-cedhak, lanang-wadon, dhuwur- cendhek
3.
Homonym
(pada tulisan lan pocapane)
Ngukur =
kukur- kukur
Sudhuke =
lara weteng / kon nyudhuk
4.
Homofon
( padha pocapane beda tulisane)
Kulup
tegese anak… kulup tegese gudhangan
5.
Hiponim
( tembung umum khusus)
Werna
(umum)…. Abang, kuning, ijo, ireng,(khususu)
6.
Homograf
( padha tulisan beda pangucap)
Cemeng
tegese ireng …cemeng tegese anak kucing
Lemper
tegese panganan… lemper tegese piranti kanggo ngulek
·
Titi
ukara
Peranganing
parama sastra kang ngrembug bab ukara.
1.
Ukara
tanduk yaiku ukara aktip kang wasesane tembung kriya tanduk. Tuladha :
Aku nulis aksara jawa ; Adhiku gawe layangan
2.
Ukara
tanggap yaiku ukara kang wasesane tembung kriya tanggap entuk ater – ater di,
ka utowo seselan in.
Tuladha :
layang iki ditulis nalika bapak isih sugeng
3.
Ukara
camboran yaiku ukara kang dumadi saka rong klausa utawa luwih, nanging wasesane
wong siji
Tuladha
: adiku juara 1 jalaran sreget sinau; senadyan pagaweane abot, nangin aku ora
ngresula
4.
Ukara
pakon ( ukara perintah ) ukara kang surasane ngongkon marang wong liyo supaya
nindakake pakaryan
Tuladha :
tutupen lawang kuwi ! ayo podo sregep sinau !
5.
Ukara
pitakon ( ukara takon ) yaiku ukara kang surasane awujud pitakonan
Tuladha :
mbak, asmamu sapa ?
·
Titi
tembung
1.
Tembung
lingga yaiku ngelmu bab tembung, Manut wujude tembung ing basa jawa iku
kaperang tembung lingga, tembung andhahan, tembung rangkep, tembung camboran,
lan sapiturute.
Tuladha :
-
Tembung
lingga :
pacul, meja, buku, kursi, lsp
-
Tembung
andhahan : tutupan, bakulan, dipaculi, lsp
-
Tembung
rangkep : bola-bali, wira-wiri, ada-ada lsp
-
Tembung
camboran : rondha
royal, semar mendhem, lsp
2.
Tembung
andhahan
3.
Tembung
rangkep
4.
Tembung
camboran
·
Titi
swara
Titi swara
yaiku ngelmu bab swara utawa uni
Wedi - wedhi putu – puthu pada -- padha
Tidak ada komentar:
Posting Komentar