1. Pangertene tembang dhandhanggula
Dhandanggula saka tembung
dhandhang sayektine jenising kewan manuk kang saben menclok nyuwara nggaok
gaok, umume diarani manuk gagak. Saka tembung kuwi ndhandhang ateges cewer
utawa seneng omong ing ngendi paran. Gula ateges samubarang kang legi.
Adhedhasar saka pangerten kasebut, dhandhanggula ngemu surasa pitutur kang becik. Mula tembang dhandhanggula
pantese kanggo aweh pitutur bab kabecikan. Tuladhane serat Tripama kang ngandharake
Dhandhanggula.
2. Pathokan tembang Dhandhanggula
Dhandhangula |
||
Guru wilangan |
Guru lagu |
Guru gatra |
10 |
I |
10 |
10 |
A |
|
8 |
E |
|
7 |
U |
|
9 |
I |
|
7 |
A |
|
6 |
U |
|
8 |
A |
|
12 |
I |
|
7 |
A |
3. Watak tembang Dhandhanggula
Watake tembang Dhandhanggula iku luwes, seneng lan gumbira. Trep kanggo
ngambarake maneka warna swasana
4. Wos kang kamot ing tembang Dhandhanggula (Tripama)
·
Serat Tripama ngandharake babagan
patuladhan, tokoh kepahlawan saka crita Ramayana ing perangan lakon “Sumantri ngeger”,”Kumbakarna Gugur”, lan
crita Mahabharata lakon “Adipati Karna
gugur”.
·
Serat Tripama ngajarake wong kang ngabdi kudu
duwe syarat sarana guna, kaya, lan purun. Dadi abdi iku kudu pinter, bisa
gawe sugih negarane, lan nurut marang Negara sarta rajane. Iku ginambarake
dening tokoh patih Suwanda kang bekti lan setya marang negarane. Kayadene tokoh
Sumantri kang ngenger marang prabu Arjuna Sasrabahu setya lan miturut kabeh
dhawuh pangandikaning gustine.
·
Serat Tripama uga ngajarake supaya dadi warga
Negara kudu duwe sikep Nasionalisme kang wani ngetohke jiwa lan ragane kanggo mbelani
negarane. Sikep iki kayadene Kumbakarna kang mbelani Negara Ngalengka saka
pangamuke wadyabala Ramawijaya. Iki minangka wujud sikep nasionalisme.
·
Patuladhan sabacute ing Serat Tripama, yaiku
tokoh Adipati Karna. Tokoh iki minangka dadi sawijining punjer crita
Mahabharata ing perang Bharatayuda. Sanajan wis ngerti yen dheweke iku sedulur
tuwane para Pandhawa, nanging nalika perang Bharatayuda ora mbelani sedulure
nanging mbelani Negara Ngastina kang wis nggedhekake lan kang disuwitani.
Pakaryan 3
Ing ngisor iki bakal kababar tembang
Dhandhanggula. Coba salah siji siswa macakake kanthi seru tembang iki, sokur
bage anggone macakake kanthi tetembangan, dene kanca liyane nyemak.
Tuladha tembang Dhandhanggula
2 |
5 |
6 |
6 |
6 |
1 |
2 |
2 |
2 |
2 |
|
|
Yog- |
ya- |
ni- |
ra |
Kang |
Pa- |
ra |
Pra- |
ju- |
rit |
|
|
2 |
2 |
1 |
1 |
1 |
1 |
1 6 |
2 |
1 |
6 |
|
|
La- |
mun |
bi- |
sa |
si- |
ra |
a- |
nu- |
la- |
da |
|
|
5 |
6 |
6 |
6 |
6 |
6 |
6 5 |
5 |
|
|
|
|
Duk- |
Ing |
ngu- |
ni |
Ca- |
ri- |
ta- |
ne |
|
|
|
|
5 |
6 |
6 |
6 |
6 |
1 |
6 |
|
|
|
|
|
An- |
de- |
li- |
ra |
Sang |
Pra- |
bu |
|
|
|
|
|
5 |
5 |
2 |
2 |
2 |
2 |
2 |
2 |
1 6 |
|
|
|
Sa- |
sra- |
ba- |
u |
Ing |
Ma- |
es- |
pa- |
ti |
|
|
|
1 2 2 2 2 2 2
A- ran Pa- tih Su- wan- da
1 1 6 6 1 6 5
Le- la- bu- ha- ni- pun
1 2 2 2 2 2 2 2
Kang gi- ne- lung tri pra- ka- ra
2 2 1 6 6 6 6 6 6 6 1 2 2
Gu- na ka- ya pu- ru- ne kang den an- te- pi
5 6 1 6 2 1 6 1
Nu- ho- ni trah u- ta- ma
Tidak ada komentar:
Posting Komentar